Coaching en mentoring plaveien de weg naar een diverse top. En deze diversiteit blijkt broodnodig in de academische wereld. (2014)
Met de academische spelregels alleen kom je er als vrouw niet. Ruim 84 procent van alle Nederlandse hoogleraren is nog altijd van het mannelijke geslacht. Terwijl meer diversiteit een beter functionerend universitair bedrijf oplevert. Maar als de huidige spelregels niet voldoen om een evenwichtiger man-vrouwverhouding te bewerkstelligen, wat dan wel?
Vrijwel alle universiteiten en umc’s in Nederland bieden medewerkers een mentoring- of coachingstraject aan. Deze trajecten blijken zowel mannen als vrouwen te ondersteunen in hun wetenschappelijke loopbaan. Onlangs bogen tijdens een symposium van Stichting Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren (LNVH) beleidsmakers, coaches en wetenschappers zich over de invloed van coaching op diversiteit binnen de wetenschappelijke wereld. Want de vrouwelijke doorstroom naar topposities is nog altijd gering. Ondanks dat het aantal studentes groter is dan het aantal studenten.
Mentoring helpt cultuuromslag
Diversiteit binnen organisaties is noodzaak. Ze voorkomt eenzijdigheid en een starre visie, waardoor een organisatie minder flexibel functioneert. Door zienswijzen en ervaringen van minderheidsgroepen mee te nemen in beleid, wordt het draagvlak voor dat beleid vergroot. De blik op mogelijke oplossingen wordt wijder en effectiviteit neemt toe. Ook verbetert onderlinge communicatie en samenwerking en gaat men creatiever om met leiderschap.
Door de minderheid aan vrouwen in het academische werkveld, bepalen voornamelijk mannen de regels van het spel. Mannelijke hoogleraren die een rol als mentor vervullen, blijken meer begrip te hebben voor de struikelblokken die hun vrouwelijke mentees op hun carrièrepad tegenkomen. Zij krijgen oog voor de cultuur die mannen meer voordelen gunt dan vrouwen. Ze delen hun kennis graag met jong talent en stellen het op prijs zelf meer kennis te vergaren over de nieuwe, vrouwelijke, generatie wetenschappers. Zo helpt mentoring bij de broodnodige cultuuromslag.
Op de schop
Dat het systeem binnen de universiteitsmuren op de schop moet, stond voor de deelnemers aan het symposium van de LNVH buiten kijf. Vrijwel iedereen vond dat mannen daarvoor actief moeten deelnemen aan mentoringprogramma’s. Maar niet alleen om vrouwen beter om te leren gaan met de mannelijke spelregels. Mentoren, zowel mannelijke als vrouwelijke, zouden hun mentees effectief moeten bevragen en niet focussen op hun tekortkomingen. Ga uit van hun sterke punten en wees je bewust van je eigen impliciete aannames, was het devies. De klik is belangrijk en daarom heeft de mentee graag wat te kiezen. Een aanbod van verschillende mentoren, ook van buiten de universiteit, kan hiervoor zorgen, zo luidde het.
Zichtbaar
Vrouwelijke onderzoekers vinden doceren een belangrijk onderdeel van hun werk. Helaas ziet het hoger management dit volgens hen anders. Ze steken er veel energie in, maar krijgen daarvoor niet de credits. Ze blijven zo onzichtbaar en dat is niet alleen in de wetenschappelijke wereld een probleem. Ook in de media zijn ze nog immer in de minderheid. Via mentoring leren vrouwen het podium te pakken en hun positie en kennis uit te dragen. Zo kunnen ze bovendien de frequentie van hun aanwezigheid als spreker op symposia en seminars vergroten.
Mentoring ondersteunt daarnaast bij publicatie en subsidieaanvraag en wordt zo flexibel mogelijk aangeboden. Desnoods een wetenschappelijke carrière lang. Het zou geen vangnet moeten zijn voor zaken die binnen een organisatie slecht lopen. Een goed mentoringprogramma, dat gekoppeld is aan de doelen van de organisatie, trekt als vanzelf talent aan en helpt daarmee de cultuuromslag op weg.
Mentoringprogramma’s werken zowel individueel als in groepsvorm. De laatste is vooral succesvol wanneer er sprake is van een mix wat betreft geslacht, leeftijd, nationaliteit en wetenschappelijke discipline. Daarnaast is het belangrijk dat alle betrokken partijen deelnemen aan het beoogde veranderingsproces en het bestuurscollege zijn zegen geeft.
Maatschappelijke trend
Heerste voorheen de opvatting dat mentoringprogramma’s vrouwen het mannelijke spel leerden spelen, op dit symposium werd duidelijk dat ook mannen zich aan mentoring dienen te onderwerpen als zij willen bijdragen aan een effectievere organisatie. Dat vond tenminste 96 procent van de aanwezige deelnemers. Het argument was dat mannen onderdeel zijn van de huidige cultuur binnen de universitaire wereld. De tijd dat vrouwen programma’s volgen om zich te kunnen handhaven lijkt hiermee voorbij. Mannen zouden ook andere waarden moeten omarmen en hierin een voortrekkersrol dienen te vervullen. Deze opvatting is van grote invloed op te ontwerpen programma’s en sluit aan bij een maatschappelijke trend die participatie en diversiteit hoog in het vaandel heeft staan.
Over de auteurs:
Juditha Melssen, trainer-coach gedragsverandering, leidde de discussie in de zaal. Het opzetten van mentoringsprogramma’s is onderdeel van haar werk.
T +31-302871441 M +31-647126180
e-mail: info@judithamelssen.nl
Lidwien Poorthuis, beleidsmedewerker en hoofd van Landelijk Netwerk Vrouwelijke Hoogleraren tevens organisator van het symposium.
T +31-306001361 M +31-617451086